6 Ekim 2012 Cumartesi

EZENLERİN MİZAHI


 

Geçtiğimiz günlerde Hürriyet Gazetesi’nin Keyif ekinde Deniz İnceoğlu ,  “Alper Kul” ile bir söyleşi yaptı. Tesadüfen aynı gün gazetenin ekinde İpek Özbey  de  pek çok mizahçıyla düzenlenen bir ankete imza attı..

 
 

APOLİTİK MİZAH

 

Yandaş mizah yapılır mı? Yandaşsa mizah olur mu, mizahsa yandaş olma lüksü var mıdır?

Mizah, yan tuttuğu anda zekasını kaybeder. Bırakın yandaş olmayı, apolitik olma lüksü bile yoktur mizahçının! 

Ne yazık ki son zamanlarda milyoner komedyen akımı var. Suya sabuna dokunmadan temiz temiz güldüren tayfa …

 Cem Yılmaz, inanılmaz bir yetenek, ancak  politikadan mümkün olduğu kadar uzak duruyor.  Bu topraklardan yetişen en keskin kalemlerden  Yılmaz Erdoğan da,  sosyal konulara girip, politik konulardan uzak durma yolunu seçiyor son zamanlarda. Sanki sosyal konulara değinmek, siyasal bir dokudan bağımsız tutulabilirmiş gibi… Ata Demirer, daha çok Trakyalı aptala sardı, Şahan’ın çizgisi zaten belli…Oysa aptalı, şapşalı oynamak da  sınıf bilincinden arındırılamaz.  Kemal Sunal bunu son derece iyi başarmıştır.

 

Sinemamız daha çok ergen seyirciyi geyik esprilerle güldürme peşinde, stand up’larımızda (stand:duruş) var ama karşı duruş yok! Tiyatromuzun geleneğindeki politik hicivler yok denecek kadar az… Ferhan Şensoy bu konuda yıllardır  şövalyelik yapıyor. Bildiğim kadarıyla Kandemir Konduk böyle bir yapılanma hazırlığında, Metin Serezli ustamız da  Çevre Tiyatrosu’ndaki halkçı çizgisini bu kez Yılmaz Özdil’in  yazılarından derlenen bir oyunla  yakalamış.

 

 

EZİLEN MİZAH

 
Uykusuz  Dergisi yazarı Barış Uygur, Hürriyet Gazetesi’ndeki analizinde mizahın sadece bu dönemde değil, her dönemde baskı altında olduğunu,  Turgut Özal’ın ağır  tazminatları karşısında Leman Dergisi’nin uzun süre T.Ö lakabını kullandığını söylemiş. Gırgır Ekibi’nden Rıdvan Bağış, mizahçıların herhangi bir otoriteye yandaş olamayacak kadar zeki insanlar olduğunu vurguluyor. Bayan Yanı Dergisi çizeri İpek Özsüslü de güçlüden yana mizah yapılamayacağını, mizahın gücü devirmek için var olduğunu vurgulamış.

 

OTOSANSÜR

 

Penguen Dergisi çizeri Cem Dinlenmiş, bence bir mizahçının yakalayabileceği en   tehlikeli hastalığa, otosansüre değinmiş. “Yaratılan koyu bir iklim var. Artık otosansür uygularken insanlar farkına varmıyor bile” demiş.  Bilinçaltındaki baskılar,  yasaklanmayan ama zaten  yasak olanlar konusunda  bir uyarı sistemi oluşturuyor.

 
Bu ankette beni en çok  şaşırtan açıklamalardan biri Barış Uygur’a ait. Başbakanın mizah dergileri konusunda son derece tahammül sahibi olduğunu söylerken, yandaş mizah diye bir şeyin var  olabileceğini söylemiş. Öncelikle karikatürcülerle mahkemelik olan bir başbakanı tanımlarken, tahammül sözcüğü kullanılıyorsa bile,  ciddi bir sorun var demektir. Mizaha tahammül etmek ne demek?

 

 

EZEN MİZAH

Metin Üstündağ, “yandaş mizah olmaz. Ezen ve ezilen vardır. Ne güzel ezilyioruz diye mizah yapılmaz” diyerek son noktayı koymuş aslında. Ezerek, ezmek için, ezenin yanında, ezeni alkışlayarak mizah mı olur? Mizah, bir güç gösterisi olarak kullanıldığı zaman,  gülmece orite  yer değiştirir ve şaka kaka olur! Ezenlerin mizahı diye bir şey düşünmek mümkün mü?

İnsanlar sömürü sisteminin çirkinliklerini mi ortaya serecek ezen mizahta?

 
Ancak milyoner komedyenler döneminde, tuhaf olan bir gerçek var: Mizahçı sadece ezenin yanına olmakla  kalmıyor, aynı zamanda sosyal sınıfında da ezici konuma geçmekte sakınca görmüyor. Evleri, arabaları, tekneleri  olan, suşi yerken beyanat veren,  bir yandan çeşit çeşit mankenlerle sevişirken, öte yandan onları   magazin kameralarıyla aldatan çirkin bir profili var yeni mizahçıların.

Barış Uygur mizahçıların orta sınıf çocuğu olduğunu söylemiş, Pek çok mizahçı da bunu   onaylamış. Ancak sanırım Türkiye’de pek çok sektörde olduğu gibi, mizahta da bir sınıf atlama derdi var… Böyle hızlı biçimde tırmanılan merdivenlerde, mizahın ezenin tarafına geçmesi o kadar kolay ki!

 


EZİLEN  KOMİK


Yıllardır  söyleşi okurum. Zekasıyla beni en çok çarpan soruyu Deniz İnceoğlu sormuş Alper Kul’a.

-          Kel olmasanız da, komik olur muydunuz?

Alper Kul da son derece anlamlı bir yanıt vermiş.

-          Kel olmasam da,  komik olmam için mutlaka bir noksanımın  olması gerekirdi.

Hay ağzına sağlık Alper Kul!

Bizim artık gülememizin nedeni, komiklerimizin fazlalıkları…

 

Fazla araba, fazla kotra,  fazla tatil, fazla ciddiyet, fazla şıklık, fazla yakışıklılık, fazla komiklik filan…

Bende yok diyenleri öyle özlemişiz ki!

Bende yok, olduğu zaman da sizi ezenlerin değil, sizinle ezilenlerin yanında olacağım diyen komiklerle beraber  gülmek istiyoruz artık.